Türk kahvesi evvelden bakın ne olarak kullanılıyormuş

Genç İngiliz Soylusu Henry Blount (1602-1682) Avrupa ve ortalarında Türkiye’nin de bulundu Batı Akdeniz ülkelerine uzun seyahatler gerçekleştirdi. Bunlara ilişkin müşahedelerini 1634 yılında Londra’da yayınlanan ‘Voyage Into The Le-Vant’ isimli kitabında kaleme almıştı. Lisanımızda ‘Doğu Akdeniz’e yolculuk’ (2010) ismiyle kazandırılan yapıtta, Blount Osmanlı topraklarında şahit olduğu entresan sahnelere de yer verir ve bunu yaparken önyargılarından sıyrılmış olduğunu sav eder.

Derin Tarih Dergisi’nde yer alan içeriğe nazaran, kitabın alıntılanan satırlarda Osmanlı’da 17. yüzyıldaki kahve kültürüne ve kahvehanelerde icra edilen müziğe dair kısa ama dikkate paha tabirler kapsıyor.

İşte kitapta geçen ülkemizde kültürel bir gelenek hâline gelen Türk kahvesiyle ilgili o enteresan alıntı.

“… Ayrıyeten pek de hoş olmayan ve kahve ismini verdikleri bir içecekleri daha var. Kahveyi küçük fasulye büyüklüğündeki kahve çekirdeklerini fırında kurutup is halini alınca toz haline getirerek elde ediyorlar. Tadı biraz acımtırak oluyor ve suyla köpürtüp dayanabilecekleri ölçüde sıcak içiyorlar. Kahve günün her saatinde, bilhassa sabah ve akşam içilebiliyor. Bu gayeyle Türkiye’deki sayıları hanlardan fazla olan ve bizdeki birahanelerden daha yaygın olan kahvehanelerde iki-üç saat vakit geçirebiliyorlar. Kahvenin eski Lakonia’da (Yunanistan’ın Lakonya bölgesi) çok kullanılan kara çorba olduğu düşünülmektedir. Mide rahatsızlıklarına yeterli geliyor, beyni rahatlatıyor, asla sarhoş etmiyor yahut diğer ziyanlar vermiyor ve dostluklarda zararsız bir cümbüş aracı. Yarım metre yükseklikteki minderlerle kaplı sedirlerde Türk alışkanlıklarına uygun olarak bağdaş kurup, bazen 200-300 kişi daima birlikte sohbet ediyorlar ve muhtemelen tuhaf bir müzik çalan birileri gelip geçiyor.

KIRK YIL HATIRI OLAN TÜRK KAHVESİ TARİHİ

Türk Kahvesi, Türkler tarafından keşfedilen kahve hazırlama ve pişirme metodunun ismidir. Özel bir tadı, köpüğü, kokusu, pişirilişi, ikramı… elhasıl, kendine has bir kimliği ve geleneği vardır. Evvelce Arap Yarımadası’nda kahve meyvesinin kaynatılması ile elde edilen içecek, bu yepisyeni hazırlama ve pişirme metoduyla gerçek kahve lezzetine ve eşsiz aromasına kavuşmuştur. Kahve ile Türkler sayesinde tanışan Avrupa; uzun yıllar kahveyi, Türk kahvesi olarak bu metotla hazırlayıp tüketmiştir.

Güney ve Orta Amerika menşeili, arabica tipi, yüksek kaliteli kahve çekirdeklerinden harmanlanan ve titizlikle kavrulan Türk Kahvesi, çok ince öğütülür. Bir cezve yardımıyla su ve isteğe nazaran şeker ilave edilerek pişirilir. Küçük fincanlarla servis yapılır. İçilmeden evvel telvesinin tabana çökmesi için kısa bir mühlet beklenir. Öteki metotlara göre, Türk metodunda kahvenin kaynatılması bilhassa tercih edilen bir şeydir. Elde edilen kaynama, çok hafif bir kaynamadır ve çoğunlukla önemli bir ısı artışından çok ısınan su ile çok ince öğütülmüş kahvenin etkileşimidir. Kahve tutkunları; ufak yudumlar halinde içilen dumanı üstünde bir fincan Türk Kahvesini ağır gövdesi, nefis lezzeti ve ağızdaki kalıcı aroması için tercih ederler.

TARİHÇE

1543 yılında Yemen Valisi Özdemir Paşa, lezzetine hayran kaldığı kahveyi İstanbul’a getirdi. Türkler tarafından bulunan yesyeni hazırlama metodu sayesinde kahve, güğüm ve cezvelerde pişirilerek Türk Kahvesi ismini aldı. Birinci olarak 1554 yılında Tahtakale’de açılan ve tüm kente süratle yayılan kahvehaneler sayesinde halk kahveyle tanıştı. Günün her saati kitap ve hoş yazıların okunduğu, satranç ve tavlanın oynandığı, şiir ve edebiyat sohbetlerinin yapıldığı kahvehaneler ve kahve kültürü periyodun toplumsal hayatına damgasını vurdu.

Saray mutfağında ve meskenlerde yerini alan kahve, çok ölçüde tüketilmeye başlandı. Çiğ kahve çekirdekleri tavalarda kavrulduktan sonra dibeklerde dövülerek cezvelerde pişirilmek suretiyle içiliyor ve en prestijli dostlara büyük bir ihtimamla ikram ediliyordu. Kısa müddette, gerek İstanbul’a yolu düşen tüccarlar ve seyyahlar gerekse Osmanlı elçileri sayesinde Türk Kahvesinin lezzeti ve ünü evvel Avrupa’yı oradan da tüm dünyayı sardı.

CEZVEDE BOL KÖPÜKLÜ TÜRK KAHVESİ NASIL YAPILIR?

Kahve yaparken en kıymetli püf noktası kullandığınız sudur. Su ne kadar soğuk olursa kahve o derece lezzetli ve köpüklü olacaktır. Soğuk su, sudaki azamî oksijen içeriğini ve hasebiyle potansiyel olarak daha fazla köpük elde etmenizi sağlar. Su sıcaklığı bu süreçte değerli bir rol oynar zira çok sıcak su çok ekstraksiyona neden olarak acı kahveye neden olabilir.

Kaynatılıp kullanıldığında suyun oksijen düzeyi büyük oranda düşer. Kahve yapmak için kesinlikle taze, soğuk su kullanılmalıdır. Bilhassa bol köpüklü aromalı bir kahve içmek istiyorsanız kesinlikle kahvenizi bakır cezvede pişirmelisiniz.

TÜRK KAHVESİ YAPMANIN PÜF NOKTALARI

Kahve’nin tadı ve kokusuyla tazeliğini daha uzun müddet koruyabilmesi için, teneke kutuda aldığınız birebir kutuda saklayabilirsiniz.

100 gr’lık paketlerde aldığınız kahveyi ise bir kavanoza boşaltmanızı yahut ambalajı açtıktan sonra sıkıca kapatarak serin ve kuru yerde saklamanızı öneririz.

En hoş kahveye ulaşmak için kahve suyunu kesinlikle soğuk suyla yapın. Hatta buzdolabından bile kullanabilirsiniz.

Şekeri ise kesinlikle küp şeker olarak kullanın.