İnsan haklarını savunanlar artık nerede?

Aziz Bekkaoui, şimdi altı yaşındayken ailesiyle birlikte Fas’tan Hollanda’ya göç etti. Arnhem Hoş Sanatlar Yüksekokulu’nda moda tasarımı eğitimini tamamlayarak 1995 yılında mezun oldu. Bir sonraki yıl, Memleketler arası Hyères Moda, Fotoğraf ve Aksesuar Festivali’nde moda mükafatını kazandı ve dizaynları Paco Rabanne defilesinin ön programında sergilendi. Daha sonra Bekkaoui, kendi markası “AZIZ”i kurdu. Markası 2014 yılına kadar Amsterdam Moda Haftası’na katılmamıştı. Birinci sefer 2015 yılında Bekkaoui, bu haftanın açılışını gerçekleştirdi ve moda dünyasındaki yerini duyurmuş oldu. Fakat Bekkaoui’nin duyurmak istedikleri sırf dizaynları değildi. O, görüp karşılaştığı haksızlıkları ve moda dünyasının kulak tıkadığı problemleri de dizaynlarına taşıdı. Geçtiğimiz aylarda Filistin’in klasik kefiyesi ile tasarladığı, “World Keffiyeh Day” isimli koleksiyonu ateşlenen Filistin işgali ile yine gündeme taşındı. Biz de Aziz Bekkaoui ile moda dünyasının ikili standardını masaya yatırdık.

Benim gördüğüm kadarıyla moda dünyasındaki beşerler çoklukla Filistin’de ne yaşandığı pek söz etmezler, hatta hiç etmezler. İşlerinin iptal edilmesinden korktukları için bu mevzuya girmeye yürek edemezler. Halbuki çocuklara anaokulundan itibaren adaletsizliğe karşı uğraş etmeyi ve dünyayı daha düzgün bir yer yapmak için uğraş harcamayı öğretirler. Bu benim içimde de var. Sanat ve moda benim için mevsim trendinin ötesinde bir şeyi söz ediyor. Benim derdim “Şu anda hangi renk moda?” değil. Moda ve dokumacılık benim mesleğimi ve birebir vakitte toplumsal ortamımı oluşturuyor. Mesleğimi yani modayı, adaletsizliğe karşı uğraş ve dünyayı daha güzel bir yer yapmaya katkıda bulunmak için kullanmak istiyorum. Moda, muhteşem güçlü bir bağlantı aracı. Elbette, kişi bir moda koleksiyonu ile dünyayı kurtarmaz. Lakin katiyetle bir şeyi kınamak için kullanabilirsiniz. Şu anki kuşağın direnişi sanat, tasarım ve moda ile oluyor. Ben de tasarladığım koleksiyonla, çağdaş dünyanın Filistinlilere yaptığı adaletsizliği kınıyorum. Mesleğimde, ortamımda dünyada ne olup bittiğini yansıtmak benim için değerli. Bunu hakikaten ciddiye alıyorum. Moda aracılığıyla insanlara ulaşıyor, tasarımlarımla konuşuyorum ve onlara bu dünyada hala adaletsizlik olduğunu anlatıyorum.

Kefiye, Filistinlilerin kendilerine yapılan sıradışı şeye karşı direnişinin kıssasını anlatıyor. Gelenek ve zanaatle kontaklı, muazzam irtibat gücüne sahip bir dokumacılık modülü. Bir bayraktan daha güçlü bir simge adeta direnişin bir sembolü diyebiliriz. Ben de esasen daima gelenek ve zanaatle ilgiliydim. Hala daha ilgileniyorum. “Bir şey nereden geliyor?”, “Nasıl ortaya çıktı?”, “Ortaya çıkması için ne gerekiyordu?”, “Hangi materyaller ve teknikler kullanıldı?” üzere sorular sorarım daima. Bu sorgulayıcı yanım kefiyenin kökenini, manasını ve yapısını araştırmaya başlamamı sağladı. Dokuma Müzesi ile bir tahlili yaptık evvel. Sonra tabi ki geleneklere dayanarak ve gerekli zanaatla kefiyeleri dokuduk. Ama bu defa kefiyeyi, ona bir övgü olarak pamuk ile değil, kaliteli yün ve kaşmir ipliklerden dokuduk.

Kefiye, mutlaka irtibat kuran bir dokuma modülü ve yüzyıllardır bizimle konuşuyor. Bağlam olmadan kefiye, ruhsuz, içeriği olmayan bir iplik koleksiyonu olabilirdi. Lakin kefiye, bugün Filistinlilere yapılan sıra dışı muameleye karşı direnişin öyküsünü anlatıyor. Muazzam bağlantı gücüne sahip, gelenek ve zanaatle temaslı bir dokumacılık eseri olarak görüyorum kefiyeyi. Adeta Filistin direnişinin bir sembolü. Benim için bir bayraktan daha güçlü bir simge.

Benim mutlaka ikili standart yaratan insanlara karşı bir boykotum var. Kimileri, kelamda insan hakları ve yaşadığımız global iklim için reaksiyon gösterirken kelam konusu Filistin olduğunda sessiz kalıyorlar. Benim niyetime nazaran bu haksızlık karşısında Filistin’in sesini duyurmayan tüm kurumları ve şirketleri boykot edebilirsiniz.

Toplumda ne olup bittiğinden ilham alıyorum. Meraklıyım, toplumda ne olup bittiğini ilgiyle takip ediyorum ve üzerine düşünüyorum. Sonra da dizaynlarımı bu fikir ve kanılara nazaran şekillendiriyorum. Tasarımlarım da milletlerarası gelişmelerle çağdaş toplumumuzun artık ve burada olmasıyla ilgili. Ayrıyeten sürdürülebilir olmayı, gelenekleri ve kıssaları aktarmayı seviyorum. Tasarımlarımdaki her kesimin bir kıssası var. Daha evvel de söylediğim üzere öyküsü olmayan bir tasarım, ruhsuz bir kumaş modülüdür. Tüm tasarımlarım bir öykü anlatır. Kelam hakkı olmayan beşerler için bir ses verir, bu sesi taşıyabilir ve görsel bir imgeyle sunabilirsiniz.